Advertisement

express stalwart Tux Hika explores the politically charged question of whether it is particularly important for LGBTQ+ Māori to sign up to the Māori roll—and finds his answer more complicated than he had ever imagined.

Ko te Tau Tatauranga tenei, mehemea kaore koe i mohio ko te tau hoki ka whai waahi te iwi Maori ki te whiriwhiri Rārangi Pōoti, te Rārangi Māori, Rārangi Pōoti Whānui rānei.

I timata te Rārangi Māori i te tau 1867 ki te hanga i te mana whakahaere i waenganui i te iwi me te karauna, mai i te tau 1975 ka taea e te Maori te whiriwhiri i waenganui i nga roopu e rua.

Advertisement

Ko nga tuuru Maori, na nga Rohe Pooti Maori i whakarite nga korero a te iwi me te Tangata Whenua i roto i te Whare Paremete, me te maha o nga tangata i runga i te Rārangi Maori ka taea te whakatau i te nui o nga tuuru Maori e piki ana, e heke iho ana, e noho ana ranei. E ai ki te Māori.

Mehemea ko nga kaipupuri paanga katoa o nga uri Maori e whakauru ana ki nga kaute Maori, ka tupu mai i te 7 i tenei wa ki te 14.

I te wa i tonohia ai au ki te tuhi i tenei tuhinga i tumanako ahau he mea ngawari, he Maori ahau, e mahi tahi ana ahau me taku iwi, kua noho ahau i roto i te waitohu o te marena me te Hikoi takutai moana, ki taaku he tāngata āhua mōhio ahau ki nga mahi torangapu, ka rahi noa iho pea tērā?

I timata ahau ki te korerorero ki a Whānau, me te mea i whakaarohia, ko te nuinga e pai ana ki te Rarangi Maori mo tetahi take, tetahi atu ranei, kaore he raruraru, na reira ka tahuri au ki tē ipurangi. Kaore i neke atu i te haora o te panui i roto i nga tuhinga ka puta mai tetahi mea ki ahau.

Na e mohio ana ahau kaua tetahi e pānui i nga korero, engari kāore au i aro ki tē whakatūpato, na te maha o nga korero i muri mai ka timata ahau ki te kite i ta Taika Waititi e karanga ai he “Racist AF” a Aotearoa.

Mai i nga piiraa ki te whakakore i nga poari Maori ki nga korero tawhito hoha mo te takahi wairua Maori, he maarama te kite he kaupapa wehewehe tenei na te hunga korero kino kino mo te GLBT, te kore matauranga, kore mohio, kaore e taea tē whakarata i enei kakii whero.

Ko te Roll Maori te mea whakaahurei i te Pāremata, e whakaatu ana ki te ao i te mea e pono ana a Niu Tireni ki te tiaki i nga tika taketake me te kore o te kaunihera e wehi, engari me awhi.

Na te piki haere o te kaute o te hunga taitamariki GLBT e whakamomori ana, kore kainga hoki, he maha nga take hei whakaaro mo to whakatau i tenei tau.

Mo te Maori GLBT e kore e mohio ko tehea roopu hei whiriwhiri, korero ki nga hoa me te whanau, toro atu rānei ki te paetukutuku maorioption.org. nz, Ka taea e koe te whakatau i te 2 o Akuhata.

 

Most of you will know TUX HIKA from his scene picture-snapping days with express. He can now be found whipping up marketing strategies in the digital space, panini in hand.

Advertisement